Respublika hukumatining qarori bilan Samarqand davlat tibbiyot universiteti 1930-yilda, bundan 90 yil muqaddam tashkil etilgan. Universitetimiz o‘zining shonli tarixi davomida nafaqat O‘zbekiston, balki butun Markaziy Osiyo mintaqasidagi yetakchi tibbiyot oliy o‘quv yurtlaridan biriga aylanish yo‘lida uzoq yo‘lni bosib o‘tdi.
1930-yilda Oʻzbekiston Xalq Komissarlari Sovetining 1930-yil 7-maydagi 80-sonli qarori bilan Samarqand shahrida Oʻzbekiston Davlat Tibbiyot instituti (O`zDTI) tashkil etildi. Bu Markaziy Osiyo mintaqasi aholisi uchun katta voqea bo'ldi, chunki bu mintaqada mustaqil tibbiyot oliy ta'lim muassasasi yo'q edi.
Respublika mustaqillikka erishgandan keyin, Samarqand davlat tibbiyot instituti (2022-yil aprel oyidan boshlab – Universitet) alohida rivojlandi. 1997-yilda mamlakatimizda “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”, 1998-yilda sogʻliqni saqlashni isloh qilish davlat dasturi qabul qilindi, uning natijasida 1999-yilda Oliy hamshiralik ishi fakulteti tashkil etildi. 2001-yilda bo’lim ochildi va 2005-yildan boshlab, tibbiy pedagogika fakulteti, keyingi yillarda stomatologiya, tibbiy profilaktika, tibbiy biologiya, farmatsevtika fakultetlari va 2020-yildan boshlab talabalar yangi yo'nalish "Xalq tabobati" yo'nalishi bo'yicha tahsil olyaptilar.
2020-yilda COVID-19 koronavirus pandemiyasi dunyoning deyarli barcha mamlakatlaridagi barcha hayot sohalariga tubdan ta'sir ko'rsatdi. Hatto, o'zgarishlar shu qadar chuqur bo’ldiki, sanitariya-epidemiologiya talablariga doimiy rioya qilish ma'nosida ularga moslashishimiz kerak degan fikrlar ham mavjud.
Pandemiya - ta'lim va tarbiyaga ham katta ta'sir ko'rsatdi. Bizning universitetimiz, respublikaning barcha ta'lim muassasalari singari, pandemiyaning birinchi kunlaridanoq masofaviy o'qishga o'tdi. 2013-yildan boshlab, o'zining elektron ta'lim platformasi yaratildi va o'quv yilining aprel oyidan butun o'quv jarayoni oxirigacha muvaffaqiyatli faoliyat ko'rsatdi.
Universitetimizning o‘ziga xos xususiyatlari va kadrlar salohiyatining asosiy tayanchini tibbiyot xodimlari tashkil etib,karantin joriy etilishining boshidanoq ular masofaviy o'qitish talablari asosida barcha ishlarni tezda qayta qurishga muvaffaq bo'lishlari tabiiydir. 2020-2021- o'quv yili boshidan onlayn dars o'tish uchun institutning mutlaqo yangi elektron platformasi ish boshladi, barcha asosiy o'quv materiallari elektron formatga o'tkazildi va maxsus yaratilgan virtual resurs bazalariga joylashtirildi, ularga barcha o'qituvchi va talabalar kirish imkoniyatiga ega.
Universitet Privoljskiy tadqiqot tibbiyot universiteti, I.N. Ulyanov nomidagi Chuvash milliy universiteti (Rossiya), Y.Gorbachevskiy nomidagi Ternopil milliy tibbiyot universiteti (Ukraina), Biznes milliy Louis universiteti oliy maktabi (Polsha), Belarus davlat tibbiyot universiteti (Belarus Respublikasi) kabi taniqli xorijiy universitetlar bilan bir nechta mutaxassisliklar bo'yicha bakalavr va magistr darajalarida ta'lim olish uchun hamkorlik aloqalarini o'rnatgan. Koreya tomoni bilan birgalikda ikkinchi oliy ta'lim dasturi bo'yicha kadrlar faol ta'lim olmoqda. Shuningdek, 2020-2021- o'quv yilidan boshlab, universitet devorlari ichida oliy tibbiy ma'lumot olish niyatida bo'lgan IRP va Hindiston talabalarini qabul qilish boshlandi.
2021-yil 24-dekabr kuni O'zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan oliy ta'lim tizimida "Davlat oliy ta'lim muassasalarining o'quv-uslubiy va boshqaruv mustaqilligini ta'minlashga doir qo'shimcha chora-tadbirlar to'g'risida"gi va "Davlat oliy ta'lim muassasalarining moliyaviy mustaqilligini ta'minlash chora-tadbirlari to'g'risida"gi ikki muhim hujjat imzolandi.
Qabul qilingan hujjatlar mamlakat oliy o'quv yurtlarini rivojlantirishda yangi sahifa ochdi. Mazkur hujjatlarga muvofiq oliy taʼlim muassasalari va uning filiallari uchun oʻz rejasi asosida oʻquv-uslubiy va boshqa oʻquv-uslubiy adabiyotlar yaratilishi va nashr etilishi kabi huquq va imkoniyatlarga; ta'lim sifatini ichki nazorat qilish mexanizmlarini yaratish va joriy etish; ta'lim, fan, uning natijalarini amaliyotga joriy etish va tijoratlashtirish, nodavlat tuzilmalar, tijorat va notijorat tashkilotlarini yaratish bilan bog'liq asosiy faoliyatni amalga oshirish; oliy ta'lim muassasalari uchun belgilangan standartlardan qat'iy nazar, muassasa tuzilishini tasdiqlash va kadrlarni aniqlash; mehnat bozori ehtiyojlariga asoslangan yangi yo'nalish va ixtisosliklar ochish, mavjud soha va ixtisosliklarni tugatish; professor-o'qituvchilar va boshqa xodimlarni qabul qilish, ishdan bo'shatish va ichki rotatsiya qilish tartib-taomillarini joriy etish; xorijiy fuqarolarni haq to'lanadigan asoslarda qabul qilish va masofaviy ta'limni tashkil etish huquqiga ega boʻladi. Universitet rektori ushbu hujjatlar nafaqat huquq va mustaqillikni ta'minlash, balki ularning amalga oshirilishi uchun universitet xodimlari zimmasiga alohida mas'uliyat yuklashini ta'kidladi.
Mazkur hujjatlarga muvofiq, davlat oliy ta'lim muassasalari ro'yxatiga Samarqand davlat tibbiyot universiteti 2022-yil 1-yanvardan boshlab, moliyaviy mustaqillik erishganligi tarkibiga kiritilganligi tasdiqlandi. Universitetlarga haq to'lanadigan kontrakt asosida o'qitish xarajatlarini belgilash, talabalar tomonidan to'lanadigan kontrakt bo'yicha to'lov-kontrakt shartlarini belgilash va uzaytirish, shartnoma asosida mahalliy va xorijiy professor-o'qituvchilarni va mutaxassislarni o'quv jarayoniga zamonaviy pedagogik texnologiyalarni tatbiq etish va ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish, o'quv-uslubiy va ilmiy jarayonlar bilan shug'ullanuvchi, professor-o'qituvchilarning to'liq vaqtli birliklarini joriy etish bo'yicha standartlarni ishlab chiqish, xorijiy yuqori malakali mutaxassislarga ish haqi , talabalar uchun stipendiyalar va grantlarni o'z mablag'lari hisobidan ajratish, mualliflik huquqiga ega bo'lgan ishlab chiqaruvchilardan chet davlatlardan o'quv va ilmiy adabiyotlar, o'quv-uslubiy qo'llanmalar va o'quv-metodik qo'llanmalarni to'g'ridan-to'g'ri sotib olish, bo'sh bino va inshootlarda haq to'lanadigan xizmatlar ko'rsatish tartibini belgilash, avtotransport vositalarining yillik kilometr chegarasini va ularni ta'mirlashga qo'yiladigan talablarni belgilash bo'yicha mustaqil ravishda qaror qabul qilish vakolati beriladi.
2022-2023-o'quv yilidan boshlab, o'quv-uslubiy sohada ro'yxatga kiritilgan universitetlarga o'quv rejalari va rejalarini, shuningdek malaka talablarini tasdiqlash vakolati beriladi; ta'lim tili va shaklini aniqlash; doktorantlar va talabgorlar tomonidan ilmiy rahbarligini amalga oshirish tartibini tasdiqlaydi; magistraturada sirtqi, kechki, sirtqi ta'limni joriy etish; oliy o'quv yurtlari uchun darsliklar va boshqa o'quv-uslubiy va ilmiy adabiyotlarni ishlab chiqish va nashr etish; ta'lim sifatini ichki nazoratni belgilash va amalga oshirish; bakalavriat va magistraturada o'qish shartlarini belgilaydi. Shuningdek, ular chet el fuqarolarini xorijiy oliy o'quv yurtlaridan ko'chirish to'g'risida qaror qabul qilishlari, imtihonlar o'tkazish tartibi va baholash mezonlarini tasdiqlashlari mumkin.
2022-2023-o'quv yilidan universitetlarda ta'lim, fan, shuningdek, tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy etish va tijoratlashtirish sohasidagi faoliyat bilan shug'ullanuvchi tarkibiy birliklar imkoniyati yaratiladi. Shuningdek, universitetlar ichki qoidalarini, xususan kiyinish madaniyatini mustaqil ravishda belgilaydilar. Nazorat-taftish komissiyasi tuziladi, unda universitet boʻlimlari va vazirliklari rahbarlari, shuningdek, aholi vakillari ishtirok etadi. Universitet faoliyatida keng huquq va vakolatlarga ega bo'ladilar. Qarorlarga ko'ra, talabalar, tadqiqotchilar va o'qituvchilar xalqaro ma'lumotlar bazalariga bepul kirish imkoniyatiga ega bo'ladilar. Universitet kutubxonalaridagi adabiyotlar raqamlashtiriladi va O'zbekiston Respublikasi Oliy ta'lim vazirligining "Elektron kutubxona" platformasida chop etiladi. Universitetlardagi barcha hisobotlar onlayn formatga o'tkaziladi va shu maqsadda Oliy ta'lim vazirligi Jahon banki bilan birgalikda bosqichma-bosqich oliy ta'lim jarayonlarini boshqarish axborot tizimini joriy etadi. Shuningdek, 2024-yilgacha o'quv- uslubiy, ilmiy-laboratoriya va maxsus texnika, o'quv-uslubiy adabiyotlar, importi bo'yicha bojxona bojlaridan ozod qilish, universitetning moddiy-texnik bazasi va salohiyatini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi.
O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning 2022-yil 1-apreldagi "Samarqand davlat tibbiyot universitetini tashkil etish va kadrlar tayyorlash tizimini yanada takomillashtirish to'g'risida"gi qarori Samarqand davlat tibbiyot instituti bazasida mamlakatimiz va xalqaro tajribalarning eng ilg'or yutuqlarini o'zgacha aks ettirib, zamonaviy tibbiyot universitetini yaratish ma'nosini anglatadi. Universitetimiz buning uchun zarur bo'lgan barcha narsaga ega, jumladan kuchli ilmiy-pedagogik potensial, boy moddiy-texnik baza va malakali tibbiyot xodimlarini tayyorlashning uzoq vaqtdan beri urf-odatlari mavjud. Prezident farmoniga binoan, o'quv jarayonini amaliy ko'nikmalarni shakllantirishga yo'naltirish, ilg'or pedagogik texnologiyalar, o'quv dasturlari va innovatsion materiallarni xalqaro ta'lim standartlari asosida keng joriy etish, klinika va o'quv-uslubiy bazada nazariy bilimlar va amaliyotning kombinatsiyasini ta'minlash uchun zarur shart-sharoitlar yaratish, chet el universitetlari bilan hamkorlik doirasida talabalar, professor-o'qituvchilar va tadqiqotchilar uchun akademik mobillik dasturlarini ishlab chiqish, tibbiyot oliy o'quv yurtlari tibbiyot amaliyotidagi mavjud muammolarni hal qilish bo'yicha fundamental, amaliy va innovatsion tadqiqotlar olib borish, "Universitet 3.0" konsepsiyasini bosqichma-bosqich joriy etish, bu tibbiyot ta'limi, fan, amaliy sog'liqni saqlashni iqtisodiyotning real sektorlari bilan uzviy bog'liqligini ta'minlaydi.
Ushbu qarorda universitetning amaliy yo'nalishini rivojlantirishga, xususan, Samarqand viloyat sog'liqni saqlash ilmiy-tadqiqot shifoxonasi negizida ilmiy-tadqiqot reabilitatsiyasi va sport tibbiyoti instituti, bolalar xirurgiya klinikasinining birinchi va ikkinchi klinikalari negizida universitetning ko'p tarmoqli klinikasi, L.M.Isayev nomidagi epidemiologiya, mikrobiologiya, yuqumli va parazitar kasalliklar ilmiy-amaliy tibbiyot markazi va L.M.Isayev nomidagi klinikasi filial asosida ixtisoslashtirilgan Mikrobiologiya, virusologiya, yuqumli va parazitar kasalliklar ilmiy-tekshirish instituti va uning klinikalari, Neyroxirurgiya va neyroreabilitatsiyasiga ixtisoslashtirilgan ilmiy-amaliy markazi, Immunologiya, allergologiya va inson genomikasi ilmiy markaziga alohida e'tibor qaratilmoqda.
Hozirgi kunda universitetda bakalavriatning 9 ta yo'nalishi bo'yicha 9 ta fakultetda o'qitish ishlari amalga oshirilmoqda:
Fakultetlar:
"Davolash fakulteti"; "Pediatriya fakulteti"; "Tibbiy pedagogika fakulteti"; "Oliy hamshiralik ishi fakulteti"; "Stomatologiya fakulteti"; "Farmatsiya fakulteti"; "Tibbiy profilaktika, sog'liqni saqlash va tibbiy biologiya fakulteti"; "Xalqaro fakultet"; "Oliy o'quv yurtidan keyingi ta'lim fakulteti"
Bakalavr ta'lim yo'nalishi mutaxassisligi:
"Umumiy tibbiyot (davolash ishi)"; "Pediatriya ishi"; "Kasbiy ta'limi (davolash ishi)"; "Oliy hamshiralik ishi"; "Stomatologiya"; "Tibbiy profilaktika"; "Farmatsiya"; “Tibbiy biologiya ishi”; "Xalq tabobati";
"Klinik psixologiya"; "Menejment: Sog'liqni saqlash sohasida menejment";
Ushbu fakultetlar o'z faoliyatini 74 ta kafedralar asosida olib bormoqdalar. Ularda 1190 ta o'quv xonalari, zamonaviy kompyuterlar va 75 ta multimedia auditoriyalari bilan jihozlangan. Samarqand tibbiyot institutida akademik litsey ham faoliyat ko'rsatmoqda.
