Doktor axborotnomasi 2025, № (117)
Subject of the article
COVİD-19 O‘TKAZGAN BEMORLARNING SURUNKALI OBSTRUKTIV OʻPKA KASALLIGI FENOTIPLARIGA KO‘RA KOMORBID HOLATI HAMDA HAYOT SIFATINI VA PSIXO-EMOTSIONAL SOHASINING XUSUSIYATLARINI BAHOLASH (128-133)
Authors
M. B. Xoljigitova1, N. N.Ubaydullaeva2
Institution
1Samarqand davlat tibbiyot universiteti, Samarqand, 2Tibbiyot xodimlarining kasbiy malakasini rivojlantirish markazi, Toshkent, O‘zbekiston
Abstract
Adabiyotlarni o‘rganish shuni ko‘rsatadiki, COVID-19 surunkali obstruktiv oʻpka kasalligi va komorbid hola tlar bemorlarning hayot sifati ko‘rsatkichlarini hamda psixo-emotsional holatini sezilarli darajada og‘irlashtiradi. Bun day bemorlarga nafas olish funktsiyasini yaxshilash, yallig‘lanishni kamaytirish va psixo-emotsional holatni yaxshi lashga qaratilgan davolash va reabilitatsiya uchun kompleks va multifaktorial yondashuvni talab qiladi. Ma’lum bo‘ldiki, surunkali obstruktiv o‘pka kasalligi komorbid patologiyalar fonida koronovirusdan keyingi asoratlar og‘ir kechgan. Biz hayot sifatini baholash uchun barcha bemorlarda Sent-Jorj kasalxonasi so‘rovini (SGRQ) boshlang‘ich bosqichda va kuzatuv oxirida to‘ldirib berishlarini so‘radik. Anketa maxsus savollardan iborat bo‘lib, ular uchta aso siy guruhga bo‘lingan: "alomatlar", "faoliyat", "ta’sir". Har bir javob tegishli ball bilan baholandi. Barcha javoblar har bir guruh uchun ham, umumiy summaga ham kasallikning og‘irligini belgilaydigan maksimal mumkin bo‘lgan ballga nisbatan jamlangan va hisoblangan. Har bir ko‘rsatkich 100 balli shkala bo‘yicha baholandi va ball qanchalik yuqori bo‘lsa, kasallikning hayot sifatiga salbiy ta’siri shunchalik yuqorini baholashni amalga oshirdik. Tadqiqotga Samar qand shahar tibbiyot birlashmasi allergologiya va pulmonologiya bo‘limlarida surunkali obstruktiv o‘pka kasalligi bilan davolangan 162 nafar bemor kiritildi. Tadqiqotga metabolik sindrom shakllangan surunkali obstruktiv o‘pka kasalligida koronovirusdan keyingi kuzatiladigan o‘zgarishlar batafsil tavsiflanadi.
Key words
surunkali obstruktiv o‘pka kasalligi, metabolik sindrom, hayot sifati, psixo-emotsional holati.
Literature
1. Аралов, Н. Р., & Холжигитова, М. Б. (2020). Oценка эффективности иммунокорригирующей терапии у па циентов с хроническим обструктивном бронхитом. Journal of cardiorespiratory research, 1(1), 67-71. 2. Борисова Е. П. Ассоциация метаболического синдрома с хроническим бронхитом и хронической обструк тивной болезнью легких у коренного населения Якутии: дис. — Научно-исследовательский институт тера пии и профилактической медицины СО РАМН, 2014. 3. Будневский А. В. Биомаркеры как предикторы исходов хронической обструктивной болезни легких (обзор литературы) / А. В. Будневский, Е. С. Овсянников, А. В. Чернов, Е. С. Дробышева // Молодой ученый. — 2014. — № 5 (64). — С. 125–128. 4. Будневский А. В., Овсянников Е. С., Лабжания Н. Б. Хроническая обструктивная болезнь легких в сочета нии с метаболическим синдромом: патофизиологические и клинические особенности //Терапевтический архив. — 2017. — № 89. — № 1. — с. 123–127. 5. Лещенко И.В., Овчаренко С.И. Хроническая обструктивная болезнь легких. В кн.: Респираторная медици на. Руководство в 3-х т. Под ред. Чучалина А.Г. 2-е изд., перераб. и доп. Т. I. М.: Литтерра; 2017: 507-43. 6. Рекомендации по ведению больных с метаболическим синдромом. Клинические рекомендации. — Москва, 2013. — 43 с. 7. Смирнова, А.Ю. Генетические аспекты мультифакторных бронхообструктивных заболеваний [Текст] / А.Ю. Смирнова, В.В. Гноевых, Ю.А. Портнова // Ульяновский медико-биологический журнал. — 2014. — № 1. — С. 818. 8. Ступницкая А. Я. Оксидантно-антиоксидантный статус больных хронической обструктивной болезнью легких, сочетающейся с метаболическим синдромом / А. Я. Ступницкая // «Современная медицина: акту альные вопросы»: сборник статей по материалам международной научно-практической конференции. — 2013. — С. 14–16. 9. Филатова Ю. И., Перфильева М. В., Чернов А. В. Особенности клиники и терапии хронической обструк тивной болезни легких на фоне метаболического синдрома // Молодой ученый_. 2014. № 7. С. 220–222 10. Холжигитова, М. Б., Носирова, Д. Э., & Убайдуллаева, Н. Н. (2024). Возможности профилактики тяжелого течения covid-19 у пациентов с хронической обструктивной болезнью легких в коморбидности с метаболи ческим синдромом. Miasto Przyszłości, 221-227. 11. Холжигитова М. Б. и др. Характеристика Клинико-Функциональных Показателей У Больных Covid-19 На Фоне Хронической Обструктивной Болезни Легких //Journal of Science in Medicine and Life. – 2023. – Т. 1. – №. 2. – С. 106-111. \ 12. Холжигитова М. Б., Убайдуллаева Н. Н. Особенности течения синдрома ночного апноэ у пациентов с хро нической обструктивной болезнью легких //Journal of cardiorespiratory research. – 2022. – Т. 1. – №. 4. – С. 83-86. 13. Холжигитова М. Б. и др. Кардиоваскулярные изменения сердечно-сосудистой системы у больных с хрони ческой обструктивной болезнью легких //Journal of cardiorespiratory research. – 2021. – Т. 1. – №. 2. – С. 92 98. 14. Albertson T. E. et al. The pharmacological management of asthma-chronic obstructive pulmonary disease overlap syndrome (ACOS) //Expert Opinion on Pharmacotherapy. – 2020. – Т. 21. – №. 2. – С. 213-231. 15. American Thoracic Society/European Respiratory Society. Standards for the diagnosis and management of pa tients with COPD. Available from: https://www.ers-education.org/lrmedia/2004/pdf/44029.pdf Accessed 2018 Aug 16. Аlixujaevich O. T. Оilaviy bronxial astma bilan xastalangan bemorlar oilasidagi shaxslar ortasida hamroh allergik kasalliklarning uchrashi //Journal of cardiorespiratory research. – 2020. – Т. 1. – №. 2. – С. 59-61. 17. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease. Global strategy for the diagnosis, management, and pre vention of chronic obstructive pulmonary disease. GOLD workshop report: updated 2003. Available from: https:// goldcopd.org/ Accessed 2018 Aug 23. 18. Berdikulovna, K. M., Nabikhanovna, U. N., & Temirovich, T. T. (2023). The State of Changes in the Immune System in Patients Chronic Obstructive Lung Disease in Survivors of Covid-19. Central Asian Journal of Medical and Natural Science, 4(5), 737-741. 19. MacIntyre N.R. Chronic obstructive pulmonary disease: emerging medical therapies / N. R. MacIntyre // Respira tory Care. — 2013. — Vol. 49, N 1. — P. 64–71. 20. Toshev T. et al. Clinical relationship of secretory immunoglobulin a (siga) in chronic obstructive pulmonary dis ease //International Conference on Medicine and Life Sciences. – 2023. – С. 63-64. 21. Kholzhigitova Muhayo Berdikulovna, Ubaydullaeva Naima Nabikhanovna, & Abdumuminov Khurshid Abdu voseevich. (2024). Features of humoral immunity in patients chronic obstructive lung disease in covid-19 survi vors. медицина, педагогика и технология: теория и практика, 2(3), 103–109. 22. Kholjigitova M. B., Ubaydullaeva N. N. Clinical picture of chronic obstructive pulmonary disease depending on the past coronavirus infection //Frontline Medical Sciences and Pharmaceutical Journal. – 2022. – Т. 2. – №. 12. – С. 01-19. 23. Kholjigitova M. B., Ubaidullaeva N. N. Changes in functional parameters and exercise tolerance in patients with copd //Oriental Journal of Biology and Chemistry. – 2022. – Т. 2. – №. 03. – С. 14-18. 24. Kholjigitova M. B., Ubaidullaeva N. N. General characteristics of patients with copd depending on the presence of metabolic syndrome in them //Oriental Journal of Medicine and Pharmacology. – 2022. – Т. 2. – №. 06. – С. 21 29. 25. Kholzhigitova M. B., Safarova M. P. Endoscopic signs in the mucosa depending on the severity of the course in chronic obstructive pulmonary disease. THE Thematics Journal of Education //Impact factor (UIF). – Т. 7. – С. 35-45.2022. 26. Kholzhigitova M. B., Safarova M. P. Features of the course of sleep apnea syndrome in patients with chronic ob structive pulmonary disease //Environmental health research. Impact factor (UIF). – 2022. – Т. 7. – С. 41-50. 27. Kholzhigitova M.B., Ubaydullaeva N N. Laboratory indicators of chronic obstructive pulmonary disease depend ing on coronavirus infection. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences. 2023. Vol 12 p 99-101 2018. – С. 79-98.