Doktor axborotnomasi 2025, № (117)
Subject of the article
ANAMNEZIDA COVID-19 O‘TKAZGAN BOLALARDA PIYELONEFRITNING TURLI SHAKLLARIDA BUYRAK FONKSIYONAL HOLATINI BAHOLASHDA KIM-1 VA FERMENTURIYANING DIAGNOSTIK QIYMATINI BAHOLASH (41-45)
Authors
G. N. Gapparova
Institution
Samarqand davlat tibbiyot universiteti, Samarqand, O‘zbekiston
Abstract
Siydikda buyrak fermentlarini aniqlash usuli buyrak parenximasining shikastlanishini hujayra darajasida baholash imkonini beradi. Siydikning ferment tarkibi to‘g‘risidagi ma’lumotlar nafaqat buyrak parenximasining shi kastlanish darajasini tashxislashga, balki piyelonefritning asoratlarini erta aniqlash va oldini olish imkonini beradi. Ishning maqsadi: Anamnezida COVID-19 o‘tkazgan, piyelonefrit bilan xastalangan bolalarda buyrak funksiyasi va buyrak epiteliyasi shikastlanishining dastlabki belgilarini aniqlash uchun siydikda KIM-1, γ-GGT, XE, IF faolligini baholash. Materiallar va usullar: Biz piyelonefrit bilan kasallangan 100 bemorni tekshirdik (35 ta o‘g‘il bola va 65 qiz bola), yoshi 7 dan 17 yoshgacha (M = 9 ± 0,07 yil). Tekshirilayotgan guruhlarda KIM-1 ning siydik bilan ajralishi bilvosita IFA yordamida aniqlandi. Natijalar va muhokama. Ko‘zatuv ostidagi bemor bolalarda piyelonefritning faol fazasida asosan subfebril harorat qayd etildi. Kasallikning mahalliy belgilari: bel sohasida og‘riq I va II-guruhda mos ravishda (98/84%), Pasternatskiy simptomi (100/66%) musbat bo‘lgan. Siydikda KIM-1 I- guruh bemorlarda nazorat guruhiga nisbatan 3,77 marta oshgan bo‘lsa, II-guruh bemorlarda 1,97 marta ko‘tarilganligi aniqlandi. Biz buni anam nezida COVID-19 o‘tkazgan bemorlarda SARS-COV-2 virusini buyrak funksional birligi bo‘lgan nefronga bevosita toksik ta’siri bilan bog‘ladik. Xulosa. Siydikdagi biokimyoviy ko‘rsatkichlarning aniqlangan o‘zgarishlari buyraklar interstisial to‘qimasida hujayralar membranasi holatini ko‘rsatadi. Piyelonefrit bilan og‘rigan bolalarda siydik bi omarkerlarini tekshirish asoratlarni, salbiy oqibatlarni kamaytirish va bolaning hayot sifatini yaxshilashga yordam beradigan ijobiy strategiya hisoblanadi.
Key words
piyelonefrit, enzimeuriya, COVID-19, bolalar, IF, γ-GGT, XE.
Literature
1. Ахмеджанова Н.И., Ахмеджанов И.А., Исмаилова З.А., Гаппарова Г.Н. Оценка функционального состоя ния почек при ренальных осложнениях у детей в период пандемии COVID-19: обсервационное когортное ретроспективное клиническое исследование. Кубанский научный медицинский вестник. 2023;30(3):25-33. https://doi.org/10.25207/1608-6228-2023-30-3-25-33 2. Ахмеджанова Н.И., Ахмеджанов И.А., Исмаилова З.А., Гаппарова Г.Н. Клинико-лабораторная оценка ре нальных осложнений у детей в период пандемии COVID- 19. Doktor axborotnomasi. 2023;2(110):13-16. https://doi.org/10.38095/2181-466X-20231102-13-16 3. Алексеев А.В., Гильманов А.Ж., Гатиятуллина Р.С., Ракипов И.Г. Современные биомаркеры острого по вреждения почек // Вестник Татарстана, 2014. Т. 7, № 583. С. 22-27. [Alekseev A.V., Gilmanov A.Zh., Gatiyatullina R.S., Rakipov I.G. Modern biomarkers of sharp injury of kidneys. Vestnik Tatarstana = Bulletin of Tatarstan, 2014, Vol. 7, no. 583, pp. 22-27. 4. М.Ю. Бровко, А.А. Пулин, Т.Ю. Кустова, В.И. Шоломова, О.А. Лошкарева, М.В. Таранова, Л.В. Козлов ская // Значение определения экскреции с мочой молекулы повреждения почек (KIM-1) в оценке активно сти и прогноза течения хронического гломерулонефрита // ТерапевТический архив 6, 2016 – C. 51-57. 5. Вялкова А.А. Инфекция мочевой системы у детей в XXI веке Оренбургский медицинский вестник. – 2016. – № 2 (14). – С. 49–56. 6. Вялкова А.А. Инфекция мочевой системы у детей: современные аспекты этиологической диагностики и лечения // Российский вестник перинатологии и педиатрии. – 2017. – Т. – 62. – № 1. – С. 99–108. 7. Гаппарова Г. Н., Ахмеджанова Н. И. COVID-19 pandemiyasi davrida bolalarda pielonefritning klinik-laborator xususiyati, diagnostikasi va davolash //журнал репродуктивного здоровья и уро-нефрологических исследова ний. 2022. – Т. 3. – №. 4. 8. Дружинина Т. В. // Пиелонефрит у детей (лекция). Смоленский медицинский альманах. 2016. №3. URL: https:/ cyberleninka.ru/ articlen/ pielonefrit-u-detey-lektsiya. 9. Игнатова М.С. Проблемы нефрологии детского возраста на современном этапе развития медицины // Нефрология и диализ. – 2011. – № 2. – С. 66–75 10. Кудин М. В. Цқмбал Д. Е. Ферментурия у детей с нефропатиями из региона с развитой цементной про мешленностью // Саратовский научно-медиснский журнал. 2012. Т. 8, № 4. С. 965-970 11. Маргиева Теа Валикоевна, Комарова О.В., Вашурина Т.В., Костюшина И.С., Зробок О.А., Сергеева Т.В., Цыгин А.Н. Рекомендации по диагностике и лечению инфекций мочевыводящих путей у детей // ПФ. 2016. 12. Мошкин А. В. Энзимодиагностика некоьорқх заболеваний почек у детей: автореф. Канд. Мед наук. / А. В.Мошкин – М., 1984. -22 с. 13. Boon, H.A. Clinical Features for the Diagnosis of Pediatric Urinary Tract Infections: Systematic Review and Meta-Analysis / H.A. Boon, A. Van den Bruel, T. Struyf [et. al] // Ann Fam Med. 2021. - V. 19(5). - P. 437-446. 14. Ichimura T., Hung C.C., Yang S.A. et al. Kidney injury molecule-1: a tissue and urinary biomarker for nephrotoxi cant-induced renal injury // Am. J. Physiol. Renal. Physiol. 2004. Vol. 286. Р. F552–F563 15. Su H, Yang M, Wan C, Yi LX, Tang F, Zhu HY, Yi F, Yang HC, Fogo AB, Nie X, Zhang C. Renal histopatholog ical analysis of 26 postmortem findings of patients with COVID-19 in China. Kidney Int. 2020;98(1):219-227. https://doi.org/10.1016/j.kint.2020.04.003 16. Schrezenmeier E.V., Barasch J., Budde K., Westhoff T., Schmidt-Ot K.M. Biomarkers in acute kidney injury — pathophysiological basis and clinical performance. Acta Physiol (Oxf). 2017 Mar. № 219(3). Р. 554-572. 17. Vaidya VS, Ozer JS, Dieterle F, et al. Kidney injury molecule-1 outperforms traditional biomarkers of kidney inju ry in preclinical biomarker qualification studies. Nat Biotechnol. 2010;28:478-85. DOI:10.1038/nbt.1623 18. Wasilewska A, Taranta-Janusz K, Dębek W, ZochZwierz W, Kuroczycka-Saniutycz E. KIM-1 and NGAL: new markers of obstructive nephropathy. Pediatr. Nephrol. Berl. Ger. 2011; 26 (4): 579–586. 19. Wang K., Xie S., Xiao K. et al. Biomarkers of Sepsis-Induced Acute Kidney Injury. Biomed. Res. Int. 2018. № 24. Р. 6937-6947.