Doktor axborotnomasi 2024, №4 (116)
Subject of the article
HAZM NAYINING TURLI DARAJADAGI KIMYOVIY KUYISHIDA O‘PKA TO‘QIMASIDA YUZAGA KELADIGAN MORFOMETRIK O‘ZGARISHLAR ASPEKTLARI (36-38)
Authors
Z. Z. Ismoilov
Institution
Buxoro davlat tibbiyot instituti, Buxoro, O‘zbekiston
Abstract
Oq zotsiz kalamushlarning nafas olish tizimi o‘ziga xos tuzilish va funktsiyaga ega bo‘lgan murakkab tizimdir. Tashqi tomondan o‘pka seroz parda bilan qoplangan, o‘pka parenximasining ko‘p qismini o‘pka alveolalari massasi egallaydi. Tadqiqot asosida quyidagi xulosalar chiqarish mumkin: - Oq zotsiz kalamushlarning chap o‘pkasida bir bo‘lak, o‘ng o‘pkada esa 4 ta bo‘lak mavjud. - alveolalar yassi alveolyar epiteliy bilan qoplangan bo‘lib, ular bir biridan ingichka alveolyar to‘siqlar bilan ajralib turadi, bu to‘siqlar kapillyarlar bilan kesishib ketadi.- mikroskopning ko‘rish sohasida alveolalar soni o‘rtacha 6,73±0,26 o‘pkaning chetiga yaqinroq va 7,66±0,33 markazga yaqinroq.- Alveolalar orasidagi devor qalinligi periferiyaga yaqinroqda 9,75±0,49 mkm, markazga yaqinroqda esa 8,73±0,43 mkm.- bronxlar devorlarida 800-1000 mkm diametrli zich to‘qima hujayralarini o‘z ichiga olgan qalin to‘qima plitala ri topilgan. Bo‘shliq diametri 800-1000 mkm bo‘lgan bronxlar devorlarida qalinligi 54,05 ± 3,06 mkm bo‘lgan qalin to‘qima plitalari topilgan. Plitalar ichida diametri 15,44 ± 0,8 mkm bo‘lgan aniq chegaralari bo‘lgan tartibsiz yoki oval shakldagi zich to‘qima hujayralari mavjud. Qalin to‘qimalarning hujayra yadrolari oval yoki yumaloq shaklda, dia metri 5,38 ± 0,21 mkm, yadro va xromatin bo‘laklari bilan. Plitalar atrofdagi silliq mushak to‘qimalaridan aniq chega ralangan. Plitalarga ulashgan silliq mushak to‘plamlari ularning yuzasi bo‘ylab yo‘naltirilgan.
Key words
nafas olish tizimi, bronxlar, alveolalar, sirka kislotasi.
Literature
1. Alekseev V.G. , Lyutov V.V. Toksicheskiy otek legkogo // Klinicheskaya meditsina. — 1995. — №1. — S. 10-14. 2. Golikov S.N., Sanotskiy I.V., Tiunov L.A. Obщie mexanizmы toksicheskogo deystviya. — L., 1986. — 280 s. 3. Grippi M.A. Patofiziologiya legkix. — SPb., 1999. — 315 s. 4. Izatulin V.G., Shashkova O.N., Voymova Yu.S. i dr. Osobennosti techeniya ostrыx otravleniy na fone emotsional nogo stressa // Morfologicheskie vedomosti. — 2004. — № 1-2. — S.42. 5. Lujnikov Ye.A., Ostapenko Yu.N., Suxodolova G.N. Neotlojnыe sostoyaniya pri ostrыx otravleniyax (diagnostika, klinika, lechenie. — M., 2001. — 220 s. 6. Shashkova O.N., Izatulin V.G. Nekotorыe patogeneticheskie aspektы intensivnoy terapii otravleniy etilenglikolem i еgo proizvodnыmi // Aktual nыe voprosы intensivnoy terapii. — Irkutsk, 2001. — №8-9. — S.41-44. 7. Iliev Y.T., Mitrev I.N., Andonova S.G. Psychopathology and psychosocial causes in adult deliberate self poisoning in Plovdiv region, Bulgaria // Folia Med (Plovdiv). — 2000. — Vol. 42, №3. — P.30-33. 8. Oquendo M.A., Friend J.M., Halberstam B., et al. Association of co morbid posttraumatic stress disorder and ma jor depression with greater risk for suicidal behavior // Am J Psychiatry. — 2003. — Vol. 160, № 3. — P. 580 582.