Журнал кардиореспираторных исследований 2024. №2
Subject of the article
SINKOPE SINDROMINING RIVOJLANISH SABABLARI VA YURAK TUG’MA NUQSONLARI BO’LGAN BEMORLARDA SINKOPAL HOLATLARNING YUZAGA KELISHIDA PARADOKSAL EMBOLIYALARNING O’RNI (54-59)
Authors
Kenzhaev S.R., Latipov F.F. Ubaydullaeva Sh.M.
Institution
Республиканский научно-практический медицинский центр специализированной терапии и медицинской реабилитации
Abstract
Sinkopal holatlarning yuzaga kelish sabablari va rivojlanish mexanizmlarini o’rganish, uning diagnostika va davolash algoritmlari butun dunyoda jumladan, yurtimiz sog‘liqni saqlash tizimida muammoli vaziyatligicha qolmoqda va bunday bemorlarga shoshilinch tibbiy yordamni tashkil etishda bir qancha kamchiliklar ko’zga tashlanadi. Ayniqsa, tug’ma yurak nuqsonlari bilan kasallangan bemorlarda paradoksal emboliyalar oqibatlarini o‘rganish dolzarb masalaga aylandi, chunki ushbu bemorlarda yurak-qon tomir, bosh miya va periferik asoratlar rivojlanish xavfi yuqori. Ushbu maqola ishemik insult, ichki va periferik organ arteriyalari trombozi kabi kasalliklarni boshdan kechirgan, tug’ma yurak nuqsonlari va chuqur venalar trombozi bilan kasallangan bemorlarda sinkopal holatlarni tahlil qilishga bag‘ishlangan. Maqolada organizm venoz tomirlarida hosil bo’lgan tromb yoki har qanday embolning katta qon aylanish tizimiga o’tish mexanizmlari, jumladan, qaysi organ va to’qima zararlanganligiga qarab qanday klinik holatlar yuzaga kelishi, tashxislash va davolash algoritmlari ko’rib chiqiladi, sinkopal holatlarni baholash usullari, noinvaziv ultratovush tekshiruvlaridan invaziv testlargacha, ularning afzalliklari va cheklovlari muhokama qilinadi, bu esa ushbu toifadagi bemorlarni keyinchalik samarali davolashga hissa qo’shishi mumkin. Sinkopal holatlarni boshqarish bo‘yicha terapevtik strategiyalar va istiqbollar, shu jumladan farmakologik va nofarmakologik yondashuvlar, qon-tomirlar trombozi va emboliyasi asoratlarining oldini olishga alohida e’tibor qaratiladi. Xulosa qismida sinkope sindromining yurak tug’ma nuqsonlari va chuqur venalar trombozi bilan kasallangan bemorlarda paradoksal emboliyalarning rivojlanishini tushunish uchun qo‘shimcha tadqiqotlar zarurligi ta’kidlab o’tilgan. Paradoksal emboliyalar salbiy oqibatlarini kamaytirish va ushbu zaif guruh bemorlari uchun prognozni yaxshilashga qodir bo‘lgan maqsadli terapevtik strategiyalarni ishlab chiqish muhim ahamiyatga ega.
Key words
Kalit so’zlar: Paradoksal emboliya, tug’ma yurak nuqsonlari, chuqur venalar trombozi, insult, ichki organ arteriyalari trombozi.
Literature
1. Brignole M., Menozzi C., Bartoletti A., Giada F., Lagi A., Ungar A., et al.. (2006). A new management of syncope: prospective systematic guideline-based evaluation of patients referred urgently to general hospitals. Eur. Heart J. 27, 76–82. 10.1093/eurheartj/ehi647 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list] 2. Moya A., Sutton R., Ammirati F., Blanc J. J., Brignole M., Dahm J. B., et al.. (2009). Guidelines for the diagnosis and management of syncope. Eur. Heart J. 30, 2631–2671. 10.1093/eurheartj/ehp298 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list] 3. Sheldon R., Rose S., Connolly S., Ritchie D., Koshman M. L., Frenneaux M. (2006). Diagnostic criteria for vasovagal syncope based on a quantitative history. Eur. Heart J. 27, 344–350. 10.1093/eurheartj/ehi584 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list] 4. Kapoor W. N. (2002). Current evaluation and management of syncope. Circulation 106, 1606–1609. 10.1161/01.CIR.0000031168.96232.BA [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list] 5. Medow M. S., Stewart J. M., Sanyal S., Mumtaz A., Sica D., Frishman W. H. (2008). Pathophysiology, diagnosis and treatment of orthostatic hypotension and vasovagal syncope. Cardiol. Rev. 16, 4–20. 10.1097/CRD.0b013e31815c8032 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list] 6. Luciano G. L., Brennan M. J., Rothbberg M. B. (2010). Postprandial hypotension. Am. J. Med. 123, e1–e6. 10.1016/j.amjmed.2009.06.026 [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list] 7. Osiro S., Zurada A., Gielecki J., Shoja M. M., Tubbs R. S., Loukas M. (2012). A review of subclavian steal syndrome with clinical correlation. Med. Sci. Monit. 18, RA57–RA63. 10.12659/MSM.882721 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar] [Ref list]