Биология ва тиббиёт муаммолари 2023 №6 (150)
Subject of the article
НОГИРОНЛИККА ОЛИБ КЕЛУВЧИ БЎҒИМ ВА СИЛ СОМАТИК КАСАЛЛИКЛАРИ БИЛАН ОҒРИГАН ЎЗ ЖОНИГА ҚАСД ҚИЛУВЧИ БЕМОРЛАРНИНГ КАСАЛЛИГИГА ВА ДАВОЛАНИШГА БЎЛГАН МУНОСАБАТИ (305-310)
Authors
Эргашева Юлдуз Йўлдошевна, Турсунходжаева Людмила Александровна
Institution
1 - Бухоро давлат тиббиёт институти, Ўзбекистон Республикаси, Бухоро ш.; 2 - Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази, Ўзбекистон Республикаси, Тошкент ш.
Abstract
Ўз жонига қасд қилиш хулқ-атвори мураккаб ва щетерожен омилларнинг комбинатцияси туфайли ўзини намоён қилади. Бундай омиллардан бири ўз жонига қасд қилиш ҳаракатининг патофизиологияси билан боғлиқ бўлган иммун тизимининг дисрегулятциясидир. Ушбу мақола яллиғланиш контекстида ўз жонига қасд қилиш ҳатти-ҳаракатларининг этиологиясида ўз жонига қасд қилишнинг юқори ва қуйи оқими омилларини кўрсатади. Сил, аутоиммун касалликлар ва инфекциялар каби яллиғланиш касалликларининг невропсихиатрик аломатлар ва ўз жонига қасд қилиш тенденцияларига қўшган ҳиссаси энди ўрганила бошланди. Ўз касалликларини идрок этиш хусусиятларини қиёсий ўрганиш 250 нафар ногирон (1-гуруҳ 200 та) ва ногиронлиги бўлмаган (2-гуруҳ 50 та) сил ва бўгим касалликлари билан огриган беморлар ўртасида ўтказилди. Касалликка бўлган муносабат ва даволанишга бўлган мотиватция ўз жонига қасд қилиш ҳатти-ҳаракатларининг шаклланишига сезиларли таъсир кўрсатиши аниқланди. Ўз жонига қасд қилиш хавфи шифокорга бўлган ишончни, касаллик белгиларининг заифла-шишига, беморларнинг ўзлари билан қандай курашишни ўрганишга уринишлари ва шахслараро ўзаро муносабат-ларни яхшилашга интилиш камаяди.
Key words
ўз жонига қасд қилиш ҳатти-ҳаракатлари, сил, ревматизм, ревматоид артрит, ногиронлик, касаллик ва даволанишга муносабат.
Literature
1. Gyurkhan N., Besher N.G., Polat Yu., Koch M. Suicide risk and depression in people with chronic diseases. CommunityMentHealth J. 2019 2. Zaorsky N.G., Zhang Yu., Tuankin L., Blutmann S.M., Park H.S., Chinchilli V.M. Suicide among cancer patients. National Communes. 2019 3. Tursunkhojaeva L.A., ErgashevaYu.Y. Suicidal behavior in liver cirrhosis patients Art of MedicineVolume-2 International Medical Scientific Journal 302-308, 2022 4. ErgashevaYu.Y. Suicidal thoughts and attempts among patients with chronic somatic diseases with disabilities Journal of Pharmaceutical Negative Results ¦ Volume 13 ¦ Special Issue 8 ¦ 2022 5. Mendelevich V.D. Clinical medical psychology. Moscow, MEDpress-inform, 2008, 178-180. 6. Karvasarsky B.D. Clinical psychology. Peter, 2006, pp. 501-502. 7. Bale V.F., Lenzi R., Parker P.A. and others. On-cologists' attitude to bad news and the practice of providing it: a preliminary study. J. Klin Oncol 20:: 2189 , 2002 -2196 8. Thomenson B., Essau K., Jacobi F. et al.; Sum-mary assessment of somatic symptoms as a predictor of health status in somatic disorders. Br J. Psychiatry. 2013; 203 (5): 373–380. 9. TomensonB., McBethJ., Chew-GrahamCA., etal. Somatization and health anxiety as predictors of seeking medical help. Psychosis Med. 2012; 74 (6): 656-664.