Журнал кардиореспираторных исследований 2024. №1


Maqola mavzusi

COVID-19 O`TQAZGAN BEMORLARDA YURAK ISHEMIK KASALLIGI RIVOJLANISHGA TA'SIR QILUVCHI OMILLARNI O‘RGANISH (82-85)

Mualliflar

Togaeva Barchinoy Musogulovna, Tashkenbayeva Eleonora Negmatovna, Bekkulova Mohigul Abdurasulovna

Muassasa

Самаркандский государственный медицинский университет

Annotatsiya

COVID-19 pandemiyasi butun dunyo bo’ylab kasallanish sonining ortishi va o’lim ko’rsatkichlaring yuqori bo’lishiga sabab bo’ldi. COVID- 19 yangi koronavirus infeksiyasi pandemiyasi dunyoning 180 dan ortiq mamlakatlariga tarqaldi. COVID-19 ni SARS-CoV2 deb nomlanadigan koronavirusning yangi shtammi chaqirib, u nafaqat o’pka to’qimasini zararlaydi, balki ko’plab organlarning yetishmovchiligi xavfini oshiradi, shu jumladan yurak qon-tomir tizimini ham shikastlaydi. 2020 yil 19 may holatiga ko’ra butun dunyo bo’ylab 4,8 mln. dan ortiq insonlarda COVID-19 bilan kasallanish holatlari aniqlangan bo’lib, shundan 318 mingdan ortiq insonlar uning asoratlaridan vafot etgan, 1,5 mln. dan ortiq insonlar tuzalgan. O’zbekistonda COVID-19 bilan kasallanish 2022 yil 19 noyabr holatiga ko’ra 244 964 nafar inson tashkil etib, shundan 1637 nafar bemor uning asoratlari tufayli vafot etgan. COVID-19 immun tizimi funksiyalarining, birinchi navbatda, o’pkaning, keyinchalik esa yurak, buyrak, ichaklarning faoliyatining buzilishi bilan kechadigan tizimli kasallanish hisoblanadi. Bemorlar organizmida SARS-CoV-2 ga javoban giperergik immun reaksiya qo’zg’alishi kuchli tizimli yallig’lanish sindromiga, o’pka alveolyar to’qima va boshqa a’zolarning og’ir o’zgarishiga sababchi bo’ladi. Bizga dunyo olimlari tomonidan o’tkazilgan tajriba, tadqiqotlardan va adabiyotlar sharhidan malumki, yallig’lanish ateroskleroz rivojlanishining muhim belgisi hisoblanib, u kasallikning zo’rayishi va tomirlar disfunksiyasini hamda navbatdagi trombotik okklyuziya va yurak qon tomir tizimida asoratlar shu jumladan, YuIK rivojlanishiga olib keladigan patologik jarayon hisoblanadi.

Kalit so'zlar

Kalit so`zlar: COVID-19, yurak ishemik kasalligi, gipertoniya, yurak qon-tomir tizimi.

Adabiyotlar

Мухиддинов А. И. и др. Клиникая характерестика прогрессирования артериальной гипертонии с риском сердечно сосудистных осложнений при СOVID-19 //Polish Sience Journal. – №. 1. – С. 34. 6. ТАШКЕНБАЕВА Э. Н. и др. COVID-19 БИЛАН КАСАЛЛАНГАНДА ЮРАК ҚОН ТОМИР АСОРАТЛАРИ РИВОЖЛАНИШИ ХАВФИ БИЛАН АРТЕРИАЛ ГИПЕРТЕНЗИЯНИНГ РИВОЖЛАНИШИ ВА КЛИНИК КЕЧИШИНИНГ УЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ //ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ. – 2022. – Т. 7. – №. 4. 7. МУХИДДИНОВ А. И. и др. COVID-19 БИЛАН ОҒРИГАН БЕМОРЛАРДА ГИПЕРТОНИЯ КАСАЛЛИГИ ЎПКАНИНГ СУРУНКАЛИ ОБСТРУКТИВ КАСАЛЛИГИНИНГ КОМОРБИДЛИГИДА КЛИНИК КЕЧИШИНИНГ ЎЗИГА ХОСЛИГИ ВА ЗАМОНАВИЙ ДИАГНОСТИКАСИ //ЖУРНАЛ БИОМЕДИЦИНЫ И ПРАКТИКИ. – 2022. – Т. 7. – №. 4. 8. Халилов Н. Х. и др. Особенности Течения Гипертонических Кризов И Их Осложнений В Условиях Экстренной Медицинской Помощи //CENTRAL ASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES. – 2022. – Т. 3. – №. 1. – С. 44-46. 9. Ташкенбаева Э. Н., Мухиддинов А. И., Тогаева Б. М. ОСОБЕННОСТИ КЛИНИЧЕСКОГО ТЕЧЕНИЯ БРОНХИАЛЬНОЙ АСТМЫ У ЛИЦ МОЛОДОГО ВОЗРАСТА //ТОМ–III. – 2019. – С. 359. 10. Ташкенбаева Э. и др. РАСПРОСТРАНЕННОСТЬ МЕТАБОЛИЧЕСКОГО СИНДРОМА У ПАЦИЕНТОВ С ИШЕМИЧЕСКОЙ БОЛЕЗНЬЮ СЕРДЦА //Журнал кардиореспираторных исследований. – 2021. – Т. 2. – №. 1. – С. 85-88. 11. Alisherovna S. N. et al. FEATURES OF THE CLINICAL COURSE OF UNSTABLE ANGINA ON THE BACKGROUND OF COPD //Web of Scientist: International Scientific Research Journal. – 2022. – Т. 3. – №. 5. – С. 82-86. 12. Alisherovna S. N. et al. FEATURES OF THE CLINICAL COURSE OF UNSTABLE ANGINA ON THE BACKGROUND OF COPD //Web of Scientist: International Scientific Research Journal. – 2022. – Т. 3. – №. 5. – С. 82-86.