Биология ва тиббиёт муаммолари 2024 №3 (154)


Maqola mavzusi

МЕНОПАУЗА ДАВРИДАГИ ОСТЕОПОРОЗ БИЛАН КАСАЛЛАНГАН АЁЛЛАРДА СТОМАТОЛОГИК КАСАЛЛИКЛАРНИНГ КЛИНИК БЕЛГИЛАРИ ВА РИВОЖЛАНИШ МЕХАНИЗМЛАРИ (114-118)

Mualliflar

Казакова Нозима Нодировна

Muassasa

Бухоро давлат тиббиёт институти, Ўзбекистон Республикаси, Бухоро ш.

Annotatsiya

Долзарблиги: Менопауза даврида кечадиган умумий остеопороз негизидаги аёлларда оғиз бўшлиғида яллиғланиш-деструктив касалликлар кенг тарқалганлиги, ташҳислаш ва даволашда мураккаблиги билан алоҳида ўрин эгаллайди. Илмий манбаларда сўнгги йигирма йил давомида ўтказилган тадқиқотлар остеопороз негизидаги беморларда оғиз бўшлиғи касалликлари 42% гача, турли синдромлар билан бирга эса бу касалликлар 80% гача кузатилиши қайд этилган. Тадқиқотнинг мақсади: Менопауза давридаги остеопороз билан касалланган аёлларда стоматологик касалликларнинг клиник белгилари ва ривожланиш механизмларини таққослашдан иборат бўлган. Материаллар ва тадқиқот усуллари. Тадқиқот даврида менопауза давридаги остеопороз негизидаги аёллар, Бухоро шаҳридаги “CARMEN PLUS” тиббиёт маркази базасида 2022–2024 йилларда олиб борилган ва Бухоро шаҳар ва туман поликлиникаларида яшаш манзили бўйича “Д” ҳисобда бўлган, жами 382 нафар бемор аёллар текширилди. Шулардан тадқиқот мақсадида 45-55 ёшдаги 150 нафар менопауза ва постменопауза давридаги остеопороз негизидаги ва остеопороз мавжуд бўлмаган аёллар ажратиб олинди. Натижалар ва таҳлиллар. Тадқиқотда иштирок этган перименопаузадаги барча аёллар 4 гуруҳига бўлинган. 1-гуруҳ: 36 нафар перименопауза давридаги аёллар, умумий остеопороз билан касалланган, ўртача ёши 43,48+4,3 бўлган; 2-гуруҳ: 20 нафар аёлларда умумий остеопороз аниқланмаган перименопаузал давридаги аёллар, ўртача ёши 41,28+3,08; 3-гуруҳ: перименопауза давридаги соғлом аёллар, 12 нафар, ўртача ёш 40,1 + 4,13; 4- гуруҳ: менопаузадаги аёллар, 8 нафар аёллар, ўртача ёш 51,12±1,8. Хулоса. Менопауза даврда аёлларда оғиз бўшлиғи аъзолари ва тўқималарига умумий остеопорознинг таъсири, аёлларда кариеснинг интенсивлиги ва тарқалиши, оғиз гигиенаси даражаси, пародонт тўқималарнинг ҳолати соғлом аёлларга қараганда бир неча баробар юқори эканлигини кўрсатади.

Kalit so'zlar

остеопороз, пародонтит, менопауза, стоматология.

Adabiyotlar

1. Ахкубекова, Н. К. Состояние кальций-фосфорного обмена и костного метаболизма при остеоартрозе у женщин в состоянии менопаузы / Н. К. Ахкубекова, А. Б. Лепшокова // Актуальные вопросы физиотерапии, курортологии и медицинской реабилитации: матер. научно-практич. конф. с междунар. участием. – Ялта: Академический научно-исследовательский институт физических методов лечения, медицинской климатологии и реабилитации им. И.М.Сеченова, 2016. – С. 111-114. 2. Баяхметова, А.А. Исследование пародонтопатогенной микрофлоры пародонтальных карманов при пародонтите молекулярно-генетическим методом / А.А. Баяхметова, А.А. Екешева // Наука и Мир. – 2016. №3(31). – С. 73-76. 3. Беркутова, И.С. Комплексное лечение хронического генерализованного пародонтита с применением современных антибактериальных препаратов: дисс. … канд. мед. наук: 14.01.14 / Беркутова Ирина Сергеевна. – Москва, 2015. –116 с. 4. Дмитриева, Л.А. Сравнительная оценка состояния минерального обмена у пациентов с хроническим генерализованным пародонтитом и системным остеопорозом / Л.А. Дмитриева, В.Г. Атрушкевич // Маэстро стоматологии. - 2009. - №1 (33). - С.30-33. 5. Сухих, Г.Т., Сметник В.П., Андреева Е.Н., Балан В.Е., Гависова А.А., Григорян О.Р., Ермакова Е.И., Зайдиева Я.З., Ильина Л.М., Касян В.Н., Марченко Л.А., Подзолкова Н.М., Роговская С.И., Сметник А.А., Чернуха Г.Е., Юренева С.В. Менопаузальная гормонотерапия и сохранение здоровья женщин в зрелом возрасте // Клинические рекомендации. Проблемы репродукции. -2016. – 8 - 9 с. 6. Казакова Н.Н. Умумий остеопороз билан оғриган менопауза давридаги аёлларда оғиз бўшлиғи аъзолари касалликларини замонавий текшириш ва ташхислаш усуллари / Журнал стоматологии и краниофациальных исследований // -2023. https://tadqiqot.uz/index.php/oral/article/view/8108 7. Ngozi, N. Nwizu, James R. Marshall, Kirsten Moysich, Robert J. Genco, Kathleen M. Hovey, Xiaodan Mai, Michael J. LaMonte,. Freudenheim Jo.L., Wactawski-Wende J. Periodontal disease and incident cancer risk among postmenopausal women: results from the women's health initiative observational cohort // Cancer epidemiol biomarkers prev. – 2017. – Vol. 26(8). – P. 1255– 1265. 8. Ono, K. Anti-osteoporosis drugs based on the guidelines for the Prevention and Treatment of Osteoporosis (2011 edition) / K. Ono, S. Ohashi, S. Tanaka // Clin Calcium. - 2014. - Vol.24(3). -P.401-406. 9. Park, C.Y. Vitamin D interactions with soy isoflavones on bone after menopause: a review / C.Y. Park, C.M. Weaver // Nutrients. - 2012. - Vol.4(ll). - P.1610-1621. 10. N.N.Kazakova. Improvement Of Prevention And Treatment Of Generalized Periodontitis With Osteoporosis In Menopausal Women / - journal of biomedicine and practice,2023 https://tadqiqot.uz/index.php/biomedicine/article/view/7279 11. N.N.Kazakova. A Review Of The Literature On Changes In The Oral Cavity Of Women During Menopause - “trends of modern science and practice”, 2023 http://academicsresearch.ru/index.php/tmsp/article/view/1421 12. NN Kazakova Literature Review of the Effectiveness of Treatment and Prevention of Generalized Periodontitis in Women in the Menopausal Period 13. Central Asian Journal of Medical and Natural Science, 2023.